Zebrano 1,000 podpisów
Do: Sejm, Senat, Prezydent RP
Chcemy prawa do bezpiecznej wody!
%20(2).png)
Kolejne bezśnieżne zimy, powodzie po suszy, najniższe stany wód w rzekach i najwyższe temperatury w historii pomiarów. Jeśli dalej będziemy traktować te zagrożenia jako przemijające i poboczne, wkrótce może zabraknąć wody do picia w kranach.
Woda to życie a dostęp do wody to podstawowe prawo. Wizja miast i miasteczek bez wody oraz wyschniętych pól i rzek to przepis na koszmar, który z braku realnych działań wkrótce może stać się rzeczywistością.
Dlatego apelujemy o przyjęcie ustawy, która zabezpieczy nasze i przyszłych pokoleń fundamentalne prawo do wody zdatnej do picia oraz ochroni nas przed ekstremalnymi zjawiskami klimatycznymi. Ustawa ta powinna zawierać m.in. zapisy dotyczące:
- Kompleksowej adaptacji do pustynnienia Polski uwzględniającej wszystkie szczeble administracji - od miast i gmin po całą Polskę, bazującej przede wszystkim na rozwiązaniach opartych na przyrodzie, zachowujących wodę w środowisku [1].
- Celu osiągnięcia neutralności klimatycznej Polski do 2050 roku. Polska jest jednym z ostatnich państw Unii Europejskiej, które nie ma żadnego celu w zakresie ochrony klimatu, oprócz tych określonych w niektórych przypadkach przez prawo europejskie.
- Uznania prawa dostępu do wody pitnej jako prawa człowieka [2]. Potrzebujemy prawa do życia w bezpiecznym klimacie, w tym zagwarantowania prawa do czystej, bezpiecznej wody. Zagrażają mu coraz głębsze susze i gwałtowniejsze powodzie. Bez tego, zapisane w Konstytucji ochrona życia, zdrowia czy bezpieczeństwo ekologiczne, pozostaną pustymi deklaracjami [3].
Dlaczego ta sprawa jest ważna?
W ciągu kilku miesięcy Polska doświadcza skrajnych zjawisk hydrologicznych: najpierw bezśnieżnej zimy, po niej suszy i pustynnienia, potem nawalnych deszczy i katastrofalnych powodzi. Woda albo znika, albo zabiera wszystko. Albo jej nie ma, albo niosąca zanieczyszczenia staje się niezdatna do picia.
Skoro woda to życie, to dostęp do bezpiecznej wody pitnej powinien być naszym niezbywalnym prawem, a nie luksusem dostępnym tylko dla części z nas. Mówi o tym m.in. Rezolucja ONZ z 2010 r. podpisana przez Polskę. Tymczasem w polskim prawie wciąż nie jest to jasno zapisane. Nie ma ustawy, która uchroniłaby nas przed skutkami pustynnienia, suszy i katastrofalnych powodzi. Nie ma prawa gwarantującego, że z kranu zawsze popłynie czysta woda.
Historia pokazała, że gdy tysiące osób podnoszą głos - politycy i polityczki muszą słuchać. Wkurza nas, że mobilizują się tylko wtedy, gdy jest wysoka woda, powołują sztaby kryzysowe i jadą w miejsce katastrof. To, że premier nie stanie na tle wysychających pól czy rzek, aby bić na alarm. Dlatego, przyglądając się i wspierając propozycje rozwiązań prawnych zgłaszanych przez inne organizacje, postulujemy przyjęcie ustawy, która zapewni nam bezpieczeństwo na przyszłość! Czego się domagamy?
Skoro woda to życie, to dostęp do bezpiecznej wody pitnej powinien być naszym niezbywalnym prawem, a nie luksusem dostępnym tylko dla części z nas. Mówi o tym m.in. Rezolucja ONZ z 2010 r. podpisana przez Polskę. Tymczasem w polskim prawie wciąż nie jest to jasno zapisane. Nie ma ustawy, która uchroniłaby nas przed skutkami pustynnienia, suszy i katastrofalnych powodzi. Nie ma prawa gwarantującego, że z kranu zawsze popłynie czysta woda.
Historia pokazała, że gdy tysiące osób podnoszą głos - politycy i polityczki muszą słuchać. Wkurza nas, że mobilizują się tylko wtedy, gdy jest wysoka woda, powołują sztaby kryzysowe i jadą w miejsce katastrof. To, że premier nie stanie na tle wysychających pól czy rzek, aby bić na alarm. Dlatego, przyglądając się i wspierając propozycje rozwiązań prawnych zgłaszanych przez inne organizacje, postulujemy przyjęcie ustawy, która zapewni nam bezpieczeństwo na przyszłość! Czego się domagamy?
- Uznania dostępu do wody pitnej za prawo człowieka,
- oparcia się na rozwiązaniach przyrodniczych i zatrzymywaniu wody w środowisku,
- postawienia celu osiągnięcia przez Polskę neutralności klimatycznej do 2050 roku.
Ten apel może stać się początkiem realnego prawa do życia w bezpiecznym klimacie, w tym zagwarantowania prawa do bezpiecznej wody w Polsce. Ale tylko, jeśli nas będzie bardzo dużo. Dołączysz swój głos?
[1] 11 stycznia 2025 r. weszła w życie nowelizacja ustawy – Prawo ochrony środowiska, która wprowadziła do polskiego porządku prawnego tzw. miejskie plany adaptacji. Jednak według obecnych rozwiązań, miejski plan adaptacji nie tworzy części systemu planów adaptacyjnych na poziomie regionalnym (wojewódzkim) ani centralnym. Rząd prowadzi obecnie wstępne prace nad polską strategią adaptacji do zmiany klimatu, jednak według zapowiedzi dokument taki nie będzie jednak miał statusu aktu normatywnego (ustawy, rozporządzenia), co utrudni egzekwowanie zawartych tam postanowień.
[2] Polska poparła w 2010 r. Rezolucję Zgromadzenia Ogólnego ONZ, która określa dostęp do wody pitnej jako prawo człowieka – jednak nie wdrożyła tego jednoznacznie w prawie krajowym. “General Assembly Adopts Resolution Recognizing Access to Clean Water, Sanitation as Human Right, by Recorded Vote of 122 in Favour, None against, 41 Abstentions”, United Nations, 28 lipca 2010 r.; 18 czerwca 2025 roku Komisja Europejska skierowała wniosek do Trybunału Sprawiedliwości UE w związku z nie wdrożeniem do polskich przepisów Dyrektywy o Wodzie Pitnej (2020/2184), Commission decides to refer POLAND to the Court of Justice of the European Union for not transposing the Drinking Water Directive, European Commision, 18 czerwca 2025.
[3] Konstytucja RP, Art. 38: „Rzeczpospolita Polska zapewnia każdemu człowiekowi prawną ochronę życia”, Art. 68 ust. 1: „Każdy ma prawo do ochrony zdrowia”. Art. 74 ust. 1: „Władze publiczne prowadzą politykę zapewniającą bezpieczeństwo ekologiczne współczesnemu i przyszłym pokoleniom”.