Pionierki polityki. Posłanki i senatorki II Rzeczypospolitej

28 listopada 1918 roku Naczelnik Państwa Józef Piłsudski podpisał dekret o ordynacji wyborczej do Sejmu Ustawodawczego, w którym czynne i bierne prawo wyborcze zostało zagwarantowane bez różnicy płci. Decyzja ta wieńczyła wieloletnią walkę kobiet o uzyskanie praw politycznych i obywatelskich, w tym prawo kandydowania i prawo wybierania. Teraz mobilizowały się do pierwszej w wolnej Polsce kampanii do Sejmu.

„Pamiętajmy również, że prawo wyborcze kobiet jest akcją, która będzie zwalczana i ośmieszana. (…) Najwięcej jednak szkodzić by mogła obojętność kobiecego ogółu. A zatem w imię tych nowych wartości, które Polki ofiarować pragną powstającej z martwych Polsce, nieśmy do urny wyborczej zapał i trzeźwość, godność Polki obywatelki, wiarę w prawo wolnego człowieka i poczucie obowiązku wobec ojczyzny” – przestrzegała w 1918 roku Zofia Daszyńska Golińska w broszurze Prawo wyborcze kobiet, zachęcając kobiety do mobilizacji.

W Sejmie Ustawodawczym, do którego wybory odbyły się w styczniu 1919 roku, zasiadło osiem posłanek. W dwudziestoleciu międzywojennym posłanek i senatorek było w sumie 49, niektóre zdobywały mandat dwukrotnie, a czasem nawet wielokrotnie. Podczas debaty z udziałem dr Marioli Kondrackiej, autorki książki Posłanki i senatorki II Rzeczpospolitej, i prof. Katarzyny Sierakowskiej, adiunkta w Instytucie Historii PAN, odpowiemy m.in. na pytania:
- z jakimi trudnościami borykały się parlamentarzystki II Rzeczpospolitej?
- jakie były ich korzenie? skąd się wywodziły? Jak wyglądało ich wcześniejsze zaangażowanie społeczno-polityczne?
- jako można ocenić dorobek i skuteczność pierwszych parlamentarzystek?
- jak wyglądała współpraca parlamentarzystek z różnych partii i środowisk politycznych?
- czy kwestie dotyczące sytuacji kobiet były częścią programów politycznych ówczesnych partii? Na ile odgrywały rolę w kampaniach wyborczych? W jaki sposób partie polityczne próbowały przekonać do siebie kobiety-wyborczynie?

Debatę moderuje Agnieszka Grzybek z Fundacji na rzecz Równości i Emancypacji STER.

Debatę, organizowaną w ramach projektu „Ulice dla Kobiet”, wpółfinansuje m.st. Warszawa. Partnerem debaty jest Dom Spotkań z Historią.

Serdecznie zapraszamy!
--------------------------------

Informacje o panelistkach:

Mariola Kondracka – dr nauk humanistycznych w zakresie historii (obroniła doktorat w 2013 roku w Instytucie Historii PAN), nauczycielka historii i j. niemieckiego w Ełku. Ukończyła studia historyczne na Uniwersytecie Warszawskim (1997). Zainteresowania: historia społeczna XIX i XX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem udziału kobiet w życiu publicznym. Autorka książki „Posłanki i senatorki II RP” (Wydawnictwo Sejmowe, 2017).
Katarzyna Sierakowska – dr hab. nauk humanistycznych w zakresie historii, profesorka w Instytucie Historii PAN. Zajmuje się historią społeczną XIX i XX wieku, przede wszystkim okresu I wojny światowej i dwudziestolecia międzywojennego, ze szczególnym uwzględnieniem aspektów gender, ciała, emocji. Autorka publikacji „Rodzice, dzieci, dziadkowie…. Wielkomiejska rodzina inteligencka w Polsce 1918-1939” (Warszawa 2003), „Śmierć, wygnanie, głód w dokumentach osobistych. Ziemie polskie w latach Wielkiej Wojny 1914-1918”. oraz artykułów w czasopismach naukowych i pracach zbiorowych m.in. w serii „Kobieta i…..” pod red. Anny Żarnowskiej i Andrzeja Szwarca. Współredaktorka publikacji „Kobiety i procesy migracyjne” oraz dwutomowej publikacji „Działaczki społeczne, feministki, obywatelki… Samoorganizowanie się kobiet na ziemiach polskich” (do 1918 roku – I tom i po 1918 roku – II tom).
Agnieszka Grzybek – tłumaczka, redaktorka, działaczka społeczna i polityczna, ekspertka równościowa, współzałożycielka Fundacji na rzecz Równości i Emancypacji STER. Z ruchem feministycznym w Polsce związana od 1997 roku; współzałożycielka Porozumienia Kobiet 8 Marca, członkini Rady Programowej Kongresu Kobiet. W latach 2007-2014 koordynowała regionalny program „Demokracja płci” w warszawskim biurze Fundacji im. Heinricha Bölla. Prowadziła zajęcia z historii ruchu kobiecego po 1989 roku na podyplomowych studiach Gender Mainstreaming w Instytucie Badań Literackich PAN. Współredaktorka książki „Polityka i płeć” (Fundacja im. Heinricha Bölla, Warszawa 2005).